General Francisco Makabulos

(17 Setyembre 1871- 30 Abril 1922)

  Si Francisco Makabulos (17 Setyembre 1871- 30 Abril 1922) ay isa sa mga unang bayani at pinuno ng mga rebolusyonaryo sa lalawigan ng Tarlac na sumapi sa Katipunan. Si Makabulos ay isa sa mga heneral ni Emilio Aguinaldo sa Gitnang Luzon. Siya rin ang nagtatag ng Punong Lupong Tagapagpaganap na nagpatibay ng Konstitusyon ni Makabulos.

  Ipinanganak si Makabulos sa La Paz, Tarlac, at nag-aral sa parokya ng kanilang bayan. Nanungkulan sa iba't-ibang sangay sa pamahalaang Espanyol, siya ay namulat siya sa maling pamamahala ng mga mananakop.
Noong 1896, si Makabulos ang nagtatag ng lokal na sangay ng Katipunan sa Tarlac, at namuno sa mga pagsalakay sa mga sundalong Espanyol. Bilang pagkilala sa kaniyang katapangan at husay sa pamumuno, iginawad sa kaniya ang ranggong heneral ni Hen. Emilio Aguinaldo. Isa si Makabulos sa mga lumagda sa Konstitusyon ng Malolos at sa Kasunduan sa Biyak na Bato.

   Nang madakip si Hen. Emilio Aguinaldo, si Makabulos ay nagpatuloy sa pakikibaka sa mga Amerikano at gumawa ng kaniyang sariling konstitusyon. Noong 1900, siya ay sumuko sa mga Amerikano dahil naisip niya na ang pakikibaka sa mga ito ay wala nang katuturan. Nang si Makabulos ay makalaya, siya ay bumalik sa kaniyang bayan sa La Paz, Tarlac, at doon siya ay nanungkulan muli sa pamahalaan, at nang magretiro, ay piniling magsaka ng bukid at namatay sa edad 51.